کد مطلب:193989 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:176
اطاعت صالحان
خدای متعال بندگان تنبل را دوست نمی دارد، تا جایی كه در بعضی از روایات، تعابیر تندی در مورد افراد كسل آمده است. كوشش و اجتناب از تنبلی شرط پیشرفت چه در باب مادیات و چه در باب معنویات است. گاهی انسان كتابی را می نگرد بدون آن كه به زحمتی كه برای نوشتن این كتاب كشیده شده بیندیشد، اما حقیقت آن است كه تمام كتاب های قطور همچون: بحارالانوار، سفینه البحار، مستدرك سفینة البحار و موسوعه های دیگر، همه و همه حرف به حرف نوشته شده اند. این كتاب های عظیم با كنار هم نهادن حروف و اندك اندك به رشته ی تحریر در آمده اند، و چه خون دل هایی كه نویسنده نخورده و چه رنجهایی كه نكشیده است تا از به هم چسباندن ذره ها، دریای عظیمی پدید آورد كه همگان از آن استفاده كنند. آنچه از پشت این نوشته ها خودنمایی می كند
[ صفحه 200]
تلاش و استمرار پیاپی نویسنده است.
آری، در طاعت الهی نباید كوتاهی كرد و در این معركه كوشش بسیار لازم است. البته، این به معنای دست شستن از خواب و خوراك نیست. بلكه باید در كنار فعالیت، به اندازه ی لازم و به قدری كه بدن لازم دارد استراحت كرد. امیرمؤمنان علی علیه السلام می فرماید: «خادع نفسك [1] ؛ نفس خود را فریب دهید». در كلمه «خادع» نكته نغزی نهفته است، و آن این كه باب مفاعله را جایی به كار می برند كه فعلی دو سویه و متقابل در میان باشد و كاری از جانب دو نفر انجام شود؛ به عنوان مثال وقتی می گویند «قاتلا زید و عمر» یعنی زید و عمر در حال محاربه با یكدیگرند و هر كدام كمر به قتل دیگری بسته اند. چنان كه می دانیم نفس دائما در حال نیرنگ زدن به انسان است. حضرت می فرمایند: در برابر این فریب نفس مقابله به مثل كنید و نفس خود را فریب دهید. آنان كه صاحب نفس مطمئنه هستند، از این راه به چنین مقامی دست یافته اند. آنان آن قدر با نفس خود نیرنگ كرده اند تا توانسته اند نفس مطمئنه داشته باشند.
نفس عنصر خوبی نیست، ولی قابلیت خوب شدن را دارد. همان طور كه خود شیطان هم این قابلیت را دارد. آن كه می خواهد قدم در راه سعادت نهد، باید تك تك این صفات حسنه را كم كم در خودش ملكه سازد. با خود بگوید: حال این یك بار، راست می گویم تا ببینم بعد چه می شود، یا یك بار فلان فعل حرام را مرتكب نمی شوم و همین طور ادامه دهد تا آن جا كه دیگر در خود رغبتی برای نافرمانی نبیند. «الأجر علی قدر المشقة؛ پاداش به اندازه تحمل دشواری ها است». تظاهر به اعمال پسندیده دشوار است، ولی در هر صورت آن كه پر تحرك تر است راحت تر و زودتر به سر منزل مقصود می رسد.
[ صفحه 200]
تلاش و استمرار پیاپی نویسنده است.
آری، در طاعت الهی نباید كوتاهی كرد و در این معركه كوشش بسیار لازم است. البته، این به معنای دست شستن از خواب و خوراك نیست. بلكه باید در كنار فعالیت، به اندازه ی لازم و به قدری كه بدن لازم دارد استراحت كرد. امیرمؤمنان علی علیه السلام می فرماید: «خادع نفسك [1] ؛ نفس خود را فریب دهید». در كلمه «خادع» نكته نغزی نهفته است، و آن این كه باب مفاعله را جایی به كار می برند كه فعلی دو سویه و متقابل در میان باشد و كاری از جانب دو نفر انجام شود؛ به عنوان مثال وقتی می گویند «قاتلا زید و عمر» یعنی زید و عمر در حال محاربه با یكدیگرند و هر كدام كمر به قتل دیگری بسته اند. چنان كه می دانیم نفس دائما در حال نیرنگ زدن به انسان است. حضرت می فرمایند: در برابر این فریب نفس مقابله به مثل كنید و نفس خود را فریب دهید. آنان كه صاحب نفس مطمئنه هستند، از این راه به چنین مقامی دست یافته اند. آنان آن قدر با نفس خود نیرنگ كرده اند تا توانسته اند نفس مطمئنه داشته باشند.
نفس عنصر خوبی نیست، ولی قابلیت خوب شدن را دارد. همان طور كه خود شیطان هم این قابلیت را دارد. آن كه می خواهد قدم در راه سعادت نهد، باید تك تك این صفات حسنه را كم كم در خودش ملكه سازد. با خود بگوید: حال این یك بار، راست می گویم تا ببینم بعد چه می شود، یا یك بار فلان فعل حرام را مرتكب نمی شوم و همین طور ادامه دهد تا آن جا كه دیگر در خود رغبتی برای نافرمانی نبیند. «الأجر علی قدر المشقة؛ پاداش به اندازه تحمل دشواری ها است». تظاهر به اعمال پسندیده دشوار است، ولی در هر صورت آن كه پر تحرك تر است راحت تر و زودتر به سر منزل مقصود می رسد.
[1] نهج البلاغه، نامه 69.